10:57
26/10/2015
Νεκροταφείο Βόλου Μέρος Β'

Τα έντεκα βασικότερα μνημεία που συναντά κανείς στο παλιό νεκροταφείο του Βόλου είναι τα εξής: 1) το μνημείο της οικογένειας Κυριακίδου (1915), 2) το μνημείο της οικογένειας Χατζηκυριαζή (1904), 3) τα μνημεία του Ιωάννη και της Μαρίας Κοντοσοπούλου (1914), 4) το μνημείο της Μαρίας Κοντοσοπούλου (1914), 5) το μνημείο του Κωνσταντίνου Καρτάλη (1846) (το οποίο μεταφέρθηκε από το παλιό νεκροταφείο εκεί όπου βρίσκεται σήμερα ο ναός της Αναλήψεως), 6) το μνημείο του Νικολάου Γάτσου (1938), 7) το μνημείο των παιδιών της οικείας Σχοινά, 8) το μνημείο της οικογένειας Σπυρίδη (1900), 9) το μνημείο της οικογένειας του Ν. Κοντού (1900) το οποίο μεταφέρθηκε από το πρώτο νεκροταφείο Αθηνών, 10) το μνημείο του Αντώνη Τσοποτού (1884) (που είναι ένα από τα παλιότερα και πιο καλαίσθητα γλυπτά του νεκροταφείου) και 11) το μνημείο του Άγγλου ναυαγού, από το ναυάγιο του πλοίου Devonshire, στον Παγασητικό (1929).
Για τα μνημεία αυτά εργάστηκαν πολλοί γνωστοί αρχιτέκτονες και γλύπτες, όπως ο αρχιτέκτονας Ι. Αργύρης, ο γλύπτης Ιωάννης Χαλούπης, ο γλύπτης Γιαννούλης Χαλεπάς, ο γλύπτης Νικόλας, οι αδελφοί Κοτζαμάνη, ο γλύπτης Ι. Βυτσάρης, καθώς και πολλοί άλλοι γνωστοί γλύπτες και καλλιτέχνες.
Τα ιδιαίτερα αυτά μνημεία, που ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους απλούς τάφους μέσα σ’ αυτόν το σιωπηλό χώρο πένθους, προσφέρουν ένα ιδιαίτερο πεδίο προβολής της ατομικότητάς τους.

Ο εντυπωσιακός οικογενειακός τάφος της οικογένειας Κοντού

Στο παλαιό νεκροταφείο της Νέας Ιωνίας Βόλου εδώ και 93 χρόνια υπάρχει ένας οικογενειακός τάφος σε μορφή τραπεζαρίας όπου φιλοξενούνται τα μέλη της οικογένειας Νικολάου Κοντού, που όποιος κι αν τον αντικρίζει νιώθει ρίγη δέους. Ο μαρμάρινος τάφος αποτελείται από τραπέζι και καρέκλες διακοσμημένα περίτεχνα από επιδέξιους γλύπτες, ενώ στη βάση του τραπεζιού είναι σκαλισμένο ένα Σαμιαμίδι. Σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, ένα Σαμιαμίδι έπεσε στο γάλα της οικογένειας ένα πρωινό με αποτέλεσμα να δηλητηριαστεί ολόκληρη η οικογένεια και να πεθάνει. Ο θρύλος θέλει στοιχειωμένο και το αρχοντικό σπίτι της οικογένειας Κοντού που βρίσκεται στα Λεχώνια.

Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Τον τάφο κατασκεύασαν το 1900 στην Αθήνα οι αδελφοί Κοτζαμάνη και ενώ αρχικά φιλοξενήθηκε στο Α' νεκροταφείο Αθηνών, το 1922 μεταφέρθηκε στο παλαιό νεκροταφείο Νέας Ιωνίας Βόλου όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα. Ο πραγματικός λόγος θανάτου της οικογένειας ήταν η φυματίωση και όχι βέβαια κάποιο άκακο σαμιαμίδι.

Ο Νικόλαος Κοντός ήταν από τους ισχυρότερους άνδρες στην κεντρική Ελλάδα εκείνη την περίοδο. Η περιουσία του απλωνόταν από την αυτοκρατορική Ρωσία, στη Λωζάννη της Ελβετίας, την Αθήνα και τον Βόλο. Οι ρίζες του πήγαιναν πίσω στην Ανακασιά της Μαγνησίας, όπου και εκεί η οικογένειά του ήταν άρχοντες.

Στα τέλη του 19ου αιώνα ο Νικόλαος Κοντός ήταν πρόξενος της Ρωσίας στην Ελλάδα –αν και πρόσφατο δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας έχει άλλη άποψη θέλοντας τον Κοντό πρέσβη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Βιέννη. Ότι και να ισχύει ήταν διπλωμάτης ο άνθρωπος με αμύθητη περιουσία. Το σπίτι του στον Βόλο θα το ζήλευε και Λονδρέζος λόρδος τραπεζίτης, αν και τη δεκαετία του 1990, οι αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις βίασαν την σπάνια νεοκλασική αισθητική του κτηρίου.

Μια προσωπικότητα σαν τον Κοντό θα φρόντιζε και για μια εξίσου εντυπωσιακή θερινή κατοικία. Κάπου στα ανατολικά προάστια του Βόλου, στη δημοτική ενότητα των Λεχωνιών ήταν το κατάλληλο μέρος. Την δεκαετία του 1890, ανέθεσε στον πατέρα του ταλαντούχου ζωγράφου Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, Εβαρίστο Ντε Κίρικο, να σχεδιάσει μια βίλα για να απολαμβάνει τη θάλασσα μαζί με την γυναίκα του Περσεφόνη και τα 5 αγαπημένα του παιδιά, την Ελένη, την Κατίνα, τη Θέλξη, την Αγγελική και το μοναδικό του γιόκα Κωνσταντίνο.

Το πρωί της 10ης Απριλίου του 1896 η μπάντα του Βόλου περνούσε από την κεντρική λεωφόρο της πόλης μαζί με τον Μητροπολίτη, τους τοπικούς άρχοντες, χιλιάδες κόσμου και όλοι αυτοί τραβούσαν για το… νεκροταφείο.

Ο έγκριτος συμπολίτης Νικόλαος Κοντός συνόδευε την κόρη του Κατινίτσα να αναπαυθεί εκεί που κανένας γονιός δεν θέλει για το παιδί του πριν την ώρα του. Η Κατίνα ήταν δευτερότοκη κόρη του Νίκου και της Περσεφόνης και ήταν μόλις 16 ετών. Δεκατρείς μέρες πριν η Κατίνα είχε χάσει τη μεγαλύτερη αδελφή της, την 18χρονη Ελένη, η οποία τότε βρισκόταν στη Γενεύη της Ελβετίας. Οι δύο αδελφούλες ένα χρόνο πριν, το 1895, έχασαν τον αγαπημένο μικρό τους αδελφό Κωνσταντίνο. Την ημέρα που ο Νικόλας και η γυναίκα του έχαναν το παιδί τους την Ελένη, ο Νικόλας κήδευε στην Αθήνα τον αδελφό του Αναστάσιο.

Το 1900 η πολυτελέστατη βίλα στα Λεχώνια θα ήταν έτοιμη για να ζήσει η οικογένεια Κοντού, αλλά δυστυχώς η οικογένεια θα είχε ξεκληριστεί. Μέσα σε αδιανόητα μικρό χρονικό διάστημα, χάθηκαν 3 παιδιά της οικογενείας και ο θείος τους. Σήμερα, λοιπόν, 120 σχεδόν χρόνια, μετά στο κοιμητήριο του Βόλου υπάρχει ένας απεριποίητος μεγάλος τάφος που τραβάει την προσοχή και ζορίζει το δέρμα: ένα μαρμάρινο τραπέζι και γύρω του καρφωμένες αιώνια μαρμάρινες επίσης καρέκλες φέροντας τα ονόματα και τις χρονολογίες του θανάτου στα γαλλικά: Κατίνα, Ελένη, Κωνσταντίνος. Μα πώς βρήκαν τέτοιο τέλος; Αφέθηκε τότε να διαρρεύσει η ιστορία ότι τα άτυχα παιδιά δηλητηριάστηκαν από σαμιαμίδι (μολυντήρι) που έπεσε μέσα στο γάλα τους. Βέβαια η ιστορία δεν έστεκε ούτε τότε και σίγουρα ούτε σήμερα. Αν ο θάνατος προήλθε από το πρωινό γάλα των παιδιών, τότε σίγουρα αυτό δεν ήταν μολυσμένο από τα μολυντήρια, καθότι απλούστατα, αυτά δεν αποτελούν απειλή για τον άνθρωπο.

Την εποχή των θανάτων η επιστήμη δεν πίστευε ότι η ασθένεια της φυματίωσης ήταν όμοια για τα βοοειδή και τους ανθρώπους, αποκλείοντας έτσι, το ενδεχόμενο να θεωρείται το μολυσμένο γάλα ως θανατηφόρα πηγή μόλυνσης. Ωστόσο, χιλιάδες θάνατοι είχαν προέλθει λόγω γάλακτος καθώς η διαδικασία της παστερίωσης είχε ανακαλυφθεί πολύ αργότερα. Όταν πέθανε η Ελένη, το 1896, βρισκόταν στη Γενεύη όπου υπήρχαν πολυτελή σανατόρια για φυματικούς ώστε να γλιτώσει από τη θανατηφόρα εκείνη αρρώστια. Για όσους είχαν να διαθέσουν πολλά χρήματα τα καλά σανατόρια προσέφεραν υψηλού επιπέδου φροντίδα και συνεχή ιατρική παρακολούθηση παρέχοντας «φρέσκο αέρα» και άριστες συνθήκες υγιεινής. Η Ελένη όμως θα συμπεριλαμβανόταν στο 50% των ασθενών που θα πέθαιναν σε 5 έτη –το αργότερο- από την στιγμή της εισαγωγής. Η φυματίωση σκότωσε τον 1 έτους Κωνσταντίνο και την 15χρονη Κατίνα, ενώ προσέβαλλε και τη Θέλξη, η οποία ευτυχώς διέφυγε τον κίνδυνο θάνατο σε νεαρή ηλικία. Δεν ήταν δυνατόν να γίνει γνωστό ότι τα παιδιά τους είχαν φυματίωση, καθότι μια τέτοια μολυσματική αρρώστια είχε τόσο αρνητικές κοινωνικά προεκτάσεις, που όμοιες της είχε μόνο η λέπρα. Τα ταμπού της εποχής επέβαλλαν ένα ψέμα: το μολυσμένο μολυντήρι.

nekrotafeio_volou_ - 2

Το 1903 απεβίωσε και ο πανίσχυρος πατέρας των άτυχων παιδιών Νικόλας αφήνοντας πίσω τη γυναίκα του με τις δύο κόρες τους, Αγγελική και Θέλξη. Η ζωντανή «νεκρή» μάνα Περσεφόνη έκανε δωρεά μισού εκατομμυρίου δραχμών –τεράστιου ποσού για την εποχή- στο νοσοκομείο του Βόλου για τους φυματικούς. Το θανατικό που είχε πέσει στη Βολιώτικη αυτή φαμίλια ήταν τέτοιο, που δεν είχαν όρεξη για τη βίλα τους την οποία και εγκατέλειψαν για πολλά χρόνια. Τελικά, το 1920 η κληρονόμος Θέλξη πούλησε την εξοχική κατοικία στα Άνω Λεχώνια σε κάποιον Αλπάκη.

Η επιφάνεια του χτισμένου από πέτρα και πορσελάνη αρχοντικού ξεπερνάει τα 820 τ.μ, ενώ το οικόπεδο που βρίσκεται είναι 1802,36 τ.μ. κήπους, βεράντες, κιόσκια και σιντριβάνια με δυο πανύψηλους φοίνικες να σε καλωσορίζουν στην κεντρική είσοδο. Διαθέτει 14 δωμάτια, 3 λουτρά, κουζίνες, σάλα και τουαλέτες στο ισόγειο. Όλα αυτά βέβαια ετοιμόρροπα.

Παρά το μέγεθός της η βίλλα του Κοντού στα Άνω Λεχώνια δεν στέγασε ποτέ ολόκληρη την πολύτεκνη οικογένεια του Νικόλα και της Περσεφόνης και έτσι η ζάμπλουτη φαμίλια φτώχυνε ακαριαία.

ΑΙΤΗΣΗ ΕΓΓΡΑΦΗΣ ON-LINE
ΤΗΛ +302421.105126
Θα μας βρείτε :

FAX: (+30) 24211 02092
Τ.ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΗ 2 – ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ
ΒΟΛΟΣ ΤΚ 38221