Του Δημήτρη Τσάκα

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Η αποτέφρωση των νεκρών προ δύο ετών ξεπέρασε τον αριθμό των ενταφιασμών στα κοιμητήρια και σε μια εικοσαετία υπολογίζεται ότι τα 78,8% των νεκρών στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής θα αποτεφρώνονται.

Για να αντιληφθούμε καλύτερα τη γεωμετρική πρόοδο με την οποία στις ΗΠΑ αυξήθηκαν οι αποτεφρώσεις νεκρών αρκεί να ανατρέξουμε στην πιο πρόσφατη έκθεση της συμμαχίας «Funeral Consumers Alliance», η οποία αναφέρει ότι το 1970 αποτεφρώθηκαν 150.000 νεκροί, το 1999 αποτεφρώθηκαν 600.000 νεκροί και προ δύο ετών 1.600.000 νεκροί.

Ο Νικόλαος Παπαμιχαήλ ένα από τα διευθυντικά στελέχη του Κοιμητηρίου «St. Michael’s Cemetery» στο Κουίνς, ενός από τα ιστορικά κοιμητήρια της Νέας Υόρκης και συνάμα ένα από τα πιο γνωστά στο αναγνωστικό κοινό του «Ε.Κ.», εκτιμά ότι στην Αστόρια και σε άλλες περιοχές της Μητροπολιτικής Περιοχής της Νέας Υόρκης έχουν αλλάξει τα δεδομένα.

Το St. Michael’s Cemetery της Αστόριας όπως και τα άλλα κοιμητήρια της Νέας Υόρκης έχουν τα δικά τους αποτεφρωτήρια νεκρών και όλη την υποδομή για να τελέσει η οικογένεια το τρισάγιο και να παρακολουθήσει την όλη διαδικασία.

Ερωτηθείς για τον αριθμό των αποτεφρώσεων, επεσήμανε ότι προ μιας δεκαετίας έκαναν 20-30 αποτεφρώσεις την εβδομάδα ενώ σήμερα έχουν φτάσει να κάνουν 70-80 αποτεφρώσεις την εβδομάδα. Αυτό, εξήγησε, οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων με κυρίαρχο το οικονομικό, διότι έχει αυξηθεί σημαντικά το κόστος αγοράς του τάφου και των εξόδων για την κηδεία.

Παράλληλα, οφείλεται και στις αλλαγές που συνέβησαν τις δύο τελευταίες δεκαετίες με την πρόοδο της τεχνολογίας, των τηλεπικοινωνιών και της γνώσης γενικότερα. Ερωτηθείς για τον αριθμό των ομογενών που προτιμούν την αποτέφρωση των νεκρών από τον ενταφιασμό, είπε ότι συγκριτικά με άλλες εθνικές ομάδες βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα.

Αν και η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία απαγορεύει την αποτέφρωση των νεκρών, εν τούτοις υπάρχουν και ομογενείς που για οικονομικούς -και όχι μόνο- λόγους επιλέγουν την αποτέφρωση. Ακόμη και εκείνοι που σεβόμενοι την επιθυμία του εκλιπόντα προβαίνουν στην αποτέφρωση δεν παρίστανται στην αποτέφρωση και αναλαμβάνει το Γραφείο Τελετών την όλη διαδικασία.

Ο κ. Παπαμιχαήλ ανέφερε ότι την προηγούμενη δεκαετία οι αποτεφρώσεις των ομογενών μετρούνταν στα δάκτυλα του ενός χεριού, ενώ τα τελευταία χρόνια κυμαίνονται μεταξύ 20 και 30 αποτεφρώσεων.

Ο Γιώργος Φραγκιαδάκης, διευθυντής του Kallinikos Funeral Services στο Οσεανσάιντ του Λονγκ Αϊλαντ υπογράμμισε ότι ο αριθμός των νεκρών που αποτεφρώνονται στην περιοχής τους κυμαίνεται μεταξύ 35 και 40%.

Ερωτηθείς για τον αριθμό των ομογενών που προτιμούν την αποτέφρωση, είπε ότι είναι πάρα πολύ μικρός σε σχέση με άλλες εθνικές ομάδες.

«Ασχολούμαι για μια δεκαετία με τα Γραφεία Τελετών και μπορώ να πω ότι υπάρχουν χρονιές που μπορούμε να έχουμε 2 με τρεις αποτεφρώσεις και μπορεί την επομένη να μην έχουμε καμιά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η δική μας θρησκεία δεν επιτρέπει την αποτέφρωση των νεκρών και το πιο σημαντικό δεν επιτρέπεται να τελεστεί νεκρώσιμη ακολουθία εάν πρόκειται για αποτέφρωση του νεκρού», τόνισε.

Αναφερόμενος στους λόγους για τους οποίους παρατηρείται η ραγδαία αύξηση των αποτεφρώσεων, εξήγησε πως βασικός λόγος είναι το οικονομικό, διότι η αγορά του τάφου έχει φτάσει στις εννέα με δέκα χιλιάδες δολάρια.

Τόνισε ακόμη, ότι σημαντικό ρόλο στην αύξηση των αποτεφρώσεων των ομογενών έχει παίξει και συνεχίζει να παίζει ο μεικτός γάμος και το γεγονός ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία επιτρέπει την αποτέφρωση.

Τα πιο πρόσφατα και πιο πειστικά στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις αποτεφρώσεις νεκρών στις ΗΠΑ αφορούν το έτος 2016 και δόθηκαν στη δημοσιότητα στις 18 Ιουλίου 2017 από τον Σύλλογο Διευθυντών των Γραφείων Τελετών της Αμερικής (National Funeral Directors Association – NFDA) που προσφέρει υπηρεσίες σε 19.700 διευθυντές που εκπροσωπούν πάνω από 10.000 Γραφεία Τελετών σε 49 χώρες ανά την υφήλιο.

Τα στατιστικά στοιχεία αφορούν το έτος 2016, βάσει των οποίων το 50,2 τοις εκατό των Αμερικανών προτίμησαν την αποτέφρωση των νεκρών και μόνο το 43,5% προτίμησαν τον παραδοσιακό ενταφιασμό. Το εν λόγω έτος ο αριθμός των αποτεφρώσεων ξεπέρασε τους 1,3 εκατομμύρια νεκρούς, ενώ το 2010 ο αριθμός ξεπέρασε για πρώτη φορά το ένα εκατομμύριο νεκρών.

Ο Σύλλογος Διευθυντών των Γραφείων Τελετών της Αμερικής αναφέρει ότι το 2010 η αναλογία ενταφιασμών / αποτεφρώσεων ήταν 53,3% έναντι 40,4%, το 2015 45,2% έναντι των 47,9%, το 2018 υπολογίζεται ότι θα είναι 40,6% έναντι 53,3%. Στα τέλη της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα η αναλογία θα είναι 37,8 % έναντι των 56,2 %, το 2025 30,3 τοις εκατό έναντι των 63,8 % και το 2030 οι ενταφιασμοί θα κυμανθούν στα 22,7 % ενώ οι αποτεφρώσεις στα 71,3%.

Μελετώντας προσεκτικά αυτές τις αναλογίες διαπιστώνουμε ότι τα έτη 2010 και 2018 είναι δύο έτη σημαδιακά, διότι ανετράπησαν τα δεδομένα. Το 2018 προβλέπεται να έχουμε 53,3% αποτεφρώσεις νεκρών – τόσοι όσοι ήταν οι ενταφιασμοί το 2010.

Η ίδια έρευνα αναφέρει ότι το 2010 μόνο σε δέκα πολιτείες των ΗΠΑ οι αποτεφρώσεις ξεπέρασαν τους ενταφιασμούς των νεκρών και σε επτά χρόνια υπολογίζεται ότι οι αποτεφρώσεις θα υπερτερούν των ενταφιασμών σε 44 πολιτείες των ΗΠΑ.

Εάν διατηρηθεί η παρούσα δυναμική στα επόμενα επτά χρόνια ο αριθμός των ενταφιασμών θα μειωθεί από τα 45,2% που ήταν το 2015 στα 30,3% στα επόμενα επτά χρόνια.

Η ανοδική τάση των αποτεφρώσεων έχει αλλάξει τα δεδομένα και στον αριθμό των αποτεφρωτηρίων νεκρών (crematories) που λειτουργούν στις ΗΠΑ. Ο Σύλλογος Διευθυντών Γραφείων Τελετών στην πιο πρόσφατη έκθεσή του αναφέρει ότι το 30% των Γραφείων Τελετών των ΗΠΑ διαθέτουν τα δικά τους αποτεφρωτήρια νεκρών, ενώ 9,4% προετοιμάζονται να αποκτήσουν τα δικά τους στα τέσσερα επόμενα χρόνια. Βάσει αυτών των δεδομένων μπορούμε να προβλέψουμε ότι το ήμισυ των Γραφείων Τελετών σε μια δεκαετία θα έχει το δικό του αποτεφρωτήριο.

Ο πρόεδρος του Συλλόγου Διευθυντών Γραφείων Τελετών W. Ashley Cozine ανέφερε ότι ο αριθμός των αποτεφρώσεων θα διατηρήσει τις αυξητικές τάσεις και ότι η ανατροπή των αναλογιών υπέρ των αποτεφρώσεων έχει υποχρεώσει πολλά Γραφεία Τελετών να επεκτείνουν τις υπηρεσίες τους, ούτως ώστε να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του κοινού που προτιμά την αποτέφρωση νεκρών.

Στην πιο πρόσφατη έκθεση του NFDA αναφέρεται ότι «πολλοί πελάτες δεν είναι ακόμη ενήμεροι για όλο το φάσμα των επιλογών που έχουν στη διάθεσή τους να αποφασίσουν για τον τρόπο με τον οποίο θα σκιαγραφήσουν τον επίλογο της ζωής τους.

Βάσει των στατιστικών στοιχείων του έτους 2015 το 32% των θανόντων αποτεφρώθηκαν χωρίς καμιά τελετή, το 37% αποτεφρώθηκαν με επιμνημόσυνη δέηση και μόνο το 31% είχαν πλήρη τελετή συμπεριλαμβανομένου και του προσκυνήματος της σορού.

Η ραγδαία αύξηση των αποτεφρώσεων, όπως αναφέρεται στην αναφορά του NFDA οφείλεται και στο γεγονός ότι το 2015 τα 23% των άθεων δήλωσαν ότι δεν αποκλείουν την αποτέφρωση των οικείων και φίλων, καθώς επίσης και στην κάθοδο των ποσοστών των ατόμων που θεωρούν την θρησκευτική τελετή ως αναπόσπαστο μέρος της κηδείας.

Από σχετική έρευνα προέκυψε ότι το 2012 μόνο το 39,5% των Αμερικανών δήλωσαν ότι θεωρούν την θρησκευτική τελετή ως αναπόσπαστο μέρος της κηδείας. Την προηγούμενη δεκαετία το ποσοστό των ατόμων υπέρ της θρησκείας κυμάνθηκε στο 49,5%.

Η άνοδος του προσδόκιμου ζωής έχει αλλάξει και τα δεδομένα στον αριθμό των Γραφείων Τελετών που υπάρχουν στις ΗΠΑ.

Το 2004 υπήρχαν 21.528 Γραφεία Τελετών, το 2007 υπήρχαν 21.080 και το περασμένο έτος 19.322 Γραφεία Τελετών. Σε μια δεκαετία (από το 2007 έως το 2017) τα Γραφεία Τελετών μειώθηκαν κατά 1.758.

Η αποτέφρωση των νεκρών τυγχάνει σήμερα μεγάλης προτίμησης σε όλο τον κόσμο για διάφορους λόγους.

Απαλλάσσει τις οικογένειες των νεκρών από την υποχρεωτική εκταφή της σορού, τα αρνητικά συναισθήματα που προκαλεί η θέα των οστών ή η ατελής αποσύνθεση της σορού.

Αποφεύγονται τα έξοδα κατασκευής – συντήρησης τάφου.

Αποφεύγεται η επιβάρυνση του περιβάλλοντος (γης, και υδροφόρου ορίζοντα) των νεκροταφείων τα περισσότερα των οποίων είναι εντός του οικιστικού ιστού των πόλεων και κορεσμένα.

Ιστορικά δεδομένα

Στη Γαλλία η αποτέφρωση νεκρών επιτράπηκε με διάταγμα από το 1789, αλλά ρυθμίστηκε πληρέστερα με νόμο της 15ης Νοεμβρίου 1887. Στη Γερμανία διασφαλίζεται με έναν συνδυασμό διατάξεων ο σεβασμός στη βούληση του αποθανόντος και με νόμο του 1934 περί αποτέφρωσης των νεκρών εξισώνεται με την ταφή. Στην Ισπανία το θέμα ρυθμίστηκε το 1945 με τον νόμο περί θρησκευτικής ελευθερίας. Στη Βρετανία επιτρέπεται η αποτέφρωση των νεκρών με δικαστική απόφαση του 1884.

Κατά το 2007 εκτιμάται ότι τα ποσοστά αποτέφρωσης στη Βρετανία, στην Ελβετία, στη Σουηδία, στην Ολλανδία, στη Νορβηγία και στη Δανία ξεπερνούν το 50%. Στην Ιαπωνία φτάνει το 99%, στην Αυστραλία το 48% και στις ΗΠΑ το 21%.

Στην Ελλάδα το θέμα τέθηκε για πρώτη φορά το 1987, όταν ο τότε δήμαρχος Αθηναίων Μιλτιάδης Εβερτ απέστειλε σχετική επιστολή στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Μετά από σχεδόν 20 χρόνια, το 2006, επιτράπηκε και στην Ελλάδα με την ψήφιση σχετικού νόμου (3448/2006, άρθρο 35) η αποτέφρωση σε όσους το επιτρέπουν οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Εντούτοις δεν έχει προχωρήσει η υλοποίηση αυτής της νομικής πρόβλεψης, καθώς παραμένει σε εκκρεμότητα το ζήτημα της χωροθέτησης.

Πηγή φωτό:(EUROKINISSI/ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΥΓΓΟΣ)
Πηγή: https://www.ekirikas.com/%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%86%CF%81%CF%8E%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%8D%CE%BD-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%86/